Türkiye’de nüfusun hızlı yaşlanması, sosyal güvenlik ve sağlık sistemini derinden etkileyen başlıca sorunlardan biri hâline geldi. TÜİK verilerine göre, 65 yaş ve üzerindeki nüfus 2019 yılında 7 milyon 550 bin iken, son beş yılda %20,7 artarak 2024 yılında 9 milyon 112 bine ulaştı. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı da %9,1’den %10,6’ya yükseldi. Başka bir ifadeyle, ülkemizde şimdiden 10 milyona yaklaşan yaşlı nüfus bulunuyor.
Öte yandan nüfus artış hızı da alarm veriyor. 2022’de binde 7,1 olan artış hızı, 2023’te binde 1,1’e düştü. Uzmanlar, önümüzdeki yıllarda bu oranın negatife düşeceğini öngörüyor. Bu tablo, hızla artan yaşlı nüfusla birlikte bakım ve sosyal güvenlik krizini gündeme taşıyor.
Her 4 Haneden Birinde En Az Bir Yaşlı
Türkiye’de 2024 yılı itibarıyla toplam 26 milyon 599 bin hanenin %25,3’ünde en az bir yaşlı fert yaşıyor. Bu da yaklaşık 6,7 milyon hanede 65 yaş ve üzeri birey bulunduğunu gösteriyor.
Aileler Bakım Masraflarını Karşılamakta Zorlanıyor
Geleneksel olarak çocuklar ve aileler tarafından üstlenilen bakım hizmetleri, artık kentleşme, azalan doğum oranları, değişen yaşam koşulları ve ekonomik zorluklar nedeniyle sürdürülemez hâle geldi. Bakımevi sayısının yetersizliği ve yüksek maliyetler, ailelerin büyük bir kısmını çıkmaza sürüklüyor.
Bugün yarım milyonu aşkın kişi devletin sağladığı evde bakım yardımından faydalanıyor. Ancak bu destekler hem miktar olarak yetersiz kalıyor hem de planlı bir sosyal güvenlik sistemi içinde yer almıyor.
Çözüm: Uzun Süreli Bakım Sigortası
Hükûmet, Orta Vadeli Program ve Kalkınma Planı dâhil olmak üzere birçok stratejik belgede “Uzun Süreli Bakım Sigortası”nı öncelikli hedefler arasına aldı. Bu sistemin hayata geçmesiyle birlikte:
- Bakıma muhtaç kişilerin “Kim bakacak bana?” endişesi sona erecek,
- Ailelerin üzerindeki maddi yük hafifleyecek,
- Özellikle kadınların bakım yükü azalacağı için iş gücüne dönüşleri hızlanacak,
- Sosyal güvenlik sistemi daha sürdürülebilir bir yapıya kavuşacak.
Sigortanın finansmanı çalışan ve işverenlerden alınacak primlerle sağlanacak; ayrıca devletin katkısı da söz konusu olacak. Böylece hem bakıma muhtaç bireyler hem de aileler güvence altına alınacak.
“Geç Kaldık, Daha Fazla Vakit Yok”
Uzmanlar, Türkiye’nin bakım sigortası uygulamasında çok geç kaldığını vurguluyor. Hızla artan yaşlı nüfus ve düşen doğurganlık oranları göz önüne alındığında, bu sigortanın ivedilikle hayata geçirilmesi gerektiği belirtiliyor.
