EYT düzenlemesinin gündemlerinde olduğunu belirten Bakan Bilgin, önümüzdeki günlerde çalışmanın tamamlanacağını dile getirdi. İşte, EYT'de masadaki formüller...

EYT son durum ve bugünkü gelişmeler, milyonlarca emekli adayı tarafından yakından takip ediliyor. Prim ödemeleri ve sigortalılık vaktini dolduran, 1999 yılında çıkarılan düzenleme nedeniyle yaş şartına takılan milyonlarca vatandaşın gündeminde "2022 EYT çıktı mı, ne zaman çıkacak ve kimleri kapsayacak?" sorusu yer alıyor. Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesi ile farklı formüller üzerinde durulurken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'den son dakika açıklaması geldi. Çalışma Grubu kurulduğunun müjdesini veren Bakan Bilgin ""Formüller buluyoruz. En uygununu tamamladığımız gün açıklayacağım" ifadelerini kullandı. İşte, EYT son dakika gelişmeleri ve Bakan Bilgin'in açıklaması...

BAKAN BİLGİN' DEN SON DAKİKA EYT AÇIKLAMASI "ÇÖZÜM YOLLARI ÜRETİYORUZ"

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT son durum ile ilgili öenmli açıklamalarda bulundu. EYT düzenlemesinin gündemlerinde olduğunu ve önümüzdeki günlerde tamamlanacağını dile getiren Bakan Bilgin, "Türkiye`nin her sosyal meselesi bizim önümüzdedir. Bunların üzerinde çalışıyoruz, bunların üzerinde çözüm yolları üretiyoruz. Formüller buluyoruz, en uygununu tamamladığımız gün açıklayacağım." dedi.

EYT NEDİR?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar olarak da bilinen EYT, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sigortalı çalışanların emekli olabilmeleri için öne sürülen yaş şartını hedefliyor.

Bu bağlamda prim ödemelerini ve sigortalılık süresini tamamlayan vatandaşlar, 1999 yılında çıkarılan yasa doğrultusunda yaş şartını yerine getirmeyenler emekli olamıyor.

EYT çalışmaları, 1999 yılından önce sigorta girişi olanların emekli olup olmamalarıyla iligl olan yaş koşulunu değerlendiriyor.

EYT SON DURUM NE?

Memurların heyecanlı beklediği 3600 ek gösterge çalışmalarının tamamlanmasının ardından sözleşmelei memurlar meselesi ve EYT düzenleemisi gündeme geldi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın öncelilkli gündemi arasında bulunan EYT ile ilgili son dakika gelişmeleri yaşanıyor. Bakan Bilgin açıklamasında Çalışma Grubu kurulduğunun müjdesini verdi.  

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in, Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili açıklaması şu şekilde; 

"Bir sayı ve içerik veremem ama çok sayıda formül var. Alternatifler var. Bu alternatifler üzerinden çalışmalarımızı yapacağız. İşin bir mali boyutu var. Çalışmamız bir noktaya geldiğinde Hazine ve Maliye Bakanlığı da çalışmamıza katılacak. Onların da bu formüller üzerinde hesaplamalar yapmasını bekleyeceğiz. O formüllerin her birinin ayrı maliyet hesabı yapıldığında Cumhurbaşkanımıza sunacağız. Kararı Cumhurbaşkanımız verecek."

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in açıklamaları ile emeklilikte yaşa takılanların (EYT) emeklilik umudu arttı. Çeşitli formüller konuşulmaya başlandı. EYT konusunda muhalefet milletvekillerince TBMM’ye sunulmuş kanun teklifleri de bulunuyor.

EYT’liler, 8 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde sigortalı çalışmaya başlayan kişilerden oluşuyor. Emeklilikte yaş koşulu getirerek emeklilik yaşını kademeli olarak artıran 4447 Sayılı Kanun 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe girdiği için, bu tarihten sonra çalışmaya başlayanlar EYT kapsamında yer almıyor.

4447 Sayılı Kanun’dan önce normal emeklilik için sadece sigortalılık süresi ve prim günü koşulu aranıyordu. 5000 prim gününü doldurmak şartıyla kadınlar 20, erkekler 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyordu. “Sigortalılık süresi”, sigortalı çalışmaya başlama tarihi ile emekli olunan tarih arasında geçen fiilen çalışılsın veya çalışılmasın toplam süreyi ifade ediyor. Örneğin 1 Ocak 1985 tarihinde çalışmaya başlayan bir kadın 5000 prim gününü doldurmuşsa 1 Ocak 2005’te, erkek ise 1 Ocak 2012 tarihinde emekli olabiliyordu. Yaşlarının kaç olduğuna bakılmıyordu.

Prim günü 5000’den az 3600 günden fazla olan kadınlar 50, erkekler ise 55 yaşında emekliliğe hak kazanıyordu. Bunlar da kısmi aylıkla emekli oluyorlardı. İşte, Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberi...

8 EYLÜL 1999’DA YAŞ KOŞULU GETİRİLDİ

4447 Sayılı Kanun’la, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışmaya başlayanlarda emeklilik yaşı 7000 prim günüyle kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak belirlendi. 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamış olanlara ise yaş koşulu getirildi ve prim günleri kademeli artırıldı.

Buna göre, sigortalı çalışmaya 9 Eylül 1999 tarihinde başlayan erkek 7000 prim günüyle 60 yaşında emekli olabilir iken, 8 Eylül 1999 tarihinde çalışmaya başlayan erkek 5975 prim günüyle 58 yaşında; 23 Kasım 1998 tarihinde çalışmaya başlayan erkek ise 5900 prim günüyle 57 yaşında emekli olabilecek.

TBMM’DE EYT’LİLER İÇİN HANGİ FORMÜLLER GÜNDEMDE?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda EYT konusunda çeşitli formüller üzerinde çalışılıyor. Formüllerin her birinin maliyetine ilişkin etki analizi yapılacak. Bu çalışmaların ocak ayına kadar tamamlanması öngörülüyor. Meclis’te yasalaşma sürecinin ise ocak ayından sonraya kalması bekleniyor.

EYT konusu TBMM’nin de gündeminde yer alıyor. Son yıllarda CHP ve MHP milletvekillerince verilmiş kanun teklifleri bulunuyor. MHP İstanbul Milletvekili Arzu Erdem, CHP Uşak milletvekili Özkan Yalım ve CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in konuyla ilgili TBMM Başkanlığına sundukları yasa tekliflerinin ortak özelliği şöyle:

EYT İÇİN MASADAKİ FORMÜLLER!

1 - Sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 ve öncesinde başlamak.

2 –5000 prim günü ile kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini doldurmak.

3- Teklifin yasalaştığı tarihten itibaren 3 ay içinde başvuru yapmak.

Asgari ücret zammı yüzde 30 civarı olabilir! Asgari ücret zammı yüzde 30 civarı olabilir!

Bu teklifler yasalaşmış olsa, sadece teklifin yasalaşıp yürürlüğe girdiği tarihte 5000 prim günü ve kadın ise 20, erkek ise 25 yıl sigortalılık süresini doldurmuş olan EYT’liler emeklilik hakkından yararlanabilecek, o tarihte bu koşulları tamamlamamış olanlar yararlanamayacak.

Önceki dönem CHP Afyonkarahisar Milletvekili Burcu Köksal’ın teklifi ise 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olan erkeklerde 7200, kadınlarda ise 5000 prim gününü doldurmuş olanların, yasa değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 90 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurmaları halinde emekli olabilmelerini öngörüyor. Köksal’ın teklifi de sadece yasanın çıktığı tarihte gerekli koşulları yerine getirmiş olanların emekli olmalarına imkân sağlıyor.

EYT'LİLER NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLECEK?

"Çalışmayı tamamlayıp sendikaların da taleplerini alacağız" diyen Bakan Bilgin, "Yıl sonuna kadar Meclis'e sunamazsak, en geç Ocak ayında bu düzenlemeyi Meclis'e sunacağız" ifadelerini kullandı.

EYT'de yeni gelişme 1 Ağustos 2022 Pazar: Bakan Bilgin'den son dakika açıklamaları! EYT nedir, çıktı mı, ne zaman çıkacak ve son durum nedir? EYT kimleri kapsıyor?
2022 EYT ÇALIŞMASI KİMLERİ KAPSAYACAK?

EYT düzenlemesi, 9 Eylül 1999 yılından önce prim ve sigortalılık süresini tamalayan ancak yaş şartını bekleyenleri ilgilendiriyor.  Düzenleme prim ve yılından herhangi birisini tamamlamayanları da kapsıyor.

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR ŞARTLARI NELER?

8 Eylül 1999 tarihinden önceki koşulları yerine getiren herkese emeklilik hakkı sağlanırsa, prim günü ve sigortalılık süresi kriterini yerine getirenler yaşa bakılmaksızın emekli olabilir.

8 Eylül 1999 tarihinden önce SSK’lı kadınlar 20; erkekler 25 yıl sigortalılık ve 5000 gün prim veya kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 prim günü koşulunu yerine getirerek emekli olabiliyordu.

BAĞ-KUR’da kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl prim ödemesi ya da kadın ise 50, erkek ise 55 yaşında olması ve 15 tam yıl prim ödenerek emekliliğe hak kazanılıyordu.

PRİMLERİN YETMEMESİ DURUMUNDA NE OLACAK?

Primlerinde eksik olanlar için iki seçenek üzerinde duruluyor. Birincisi, primi eksik olanların primlerini tamamladıktan sonra emeklilik hakkı kazanmalarıyken ikincisi ise primleri borçlanma yöntemi ile tamamlamaları oalcak.

BORÇLANMA İMKANI SAĞLANIR MI?

9 Eylül 1999 tarihi ve sonrasında sigortalı olan askerlik borçlanması ile işe giriş yapanlar EYT'li sayılma talebinde bulunuyor. Staj sigortasının işe girişte başlangıç olarak kabul edilip edilmeyeceği merak konusu olurken bu sürelere borçlanma imkanı verilmesi talep ediliyor.

Bu bağlamda 9 Eylül 199 tarihi öncesinde stajını yapmış fakat çalışmaya daha sonra başlamış olanlar EYT kapsamıa girebilecek. 

4 ekim 2000 tarihi öncesinde vergi ve oda kaydı bulunan ve Bağ-;Kur kaydı olmayan esnafların da geriye dönük borçlanma talebi bulunuyor.

EYT'DE YAŞ ŞARTI AŞAĞI ÇEKİLİR Mİ?

Sigortalı gün sayısını dolduran ve yaşı bekleyenler için bekleme süresinin 2-3 yıla düşürülmesi formülleri seçenekler arasında yer alırken yaş sınırı konulması da gündemde yer alıyor. Daha önce konuyla ilgili 50 yaş formülü gündemde yer alırken bu formülün uygulanması halinde 9 Eylül 199 tarihi öncesinde sigortalı olan, yıl şartını ve prim ödemelerini tamamlayanlar 50 yaşını geçtiktan sonra emekli olabilecekler. 

5 SORUDA EYT SORUNU!

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların emekliliği hak etme koşullarının değiştirilmesiyle ortaya çıkan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) konusunu gündemine aldı. Sorunun çözümü için farklı formülleri masaya yatıran Bakanlığın, yıl sonuna doğru çalışmasını tamamlaması bekleniyor. İşte, AA'dan Özcan Yıldırım'ın haberi...

1- EYT SORUNU NASIL ORTAYA ÇIKTI VE DAHA ÖNCE EMEKLİLİLK ŞARTLARI NASILDI?

1999 yılında yürürlükte olan 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa 4447 sayılı Kanunla eklenen geçici 81'inci maddenin (B) bendi ile 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların emekliliği hak etme koşulları değiştirildi. Bu tarihten sonra emekliliğe hak kazanmak için sigortalılık süresi ve prim gün sayısının yanında, yaş koşulu da aranmaya başlandı.

Değişiklikten önce, emekliliğe hak kazanabilmek için sigortalılık süresi ve prim gün sayısındaki koşulların karşılanması yetiyordu. Değişiklik öncesinde kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün koşulunu yerine getirenler emekli olabiliyordu.

2- 1999'DAKİ DEĞİŞİKLİK EMEKLİLİK KOŞULLARINI NASIL ETKİLEDİ?

1 Temmuz 1994'te ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlayan 1 Ocak 1972 doğumlu erkek işçi, çalışmaya başladığı dönemde yürürlükteki 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre 25 yıl sigortalılık süresini ve 5000 prim gününü tamamladığında emekli olabiliyordu. Yani bu işçi 25 yıllık sigortalılık süresini tamamladığı 1 Temmuz 2019'da 5000 prim günü varsa yaş koşulu aranmadığı için 47 yaşında emekli olabilecekti.

1999'daki değişikliğin ardından aynı işçi, çalışmaya ilk defa 1 Temmuz 1994'te başladığı için 25 yıl sigortalılık süresi, 55 yaş ve 5750 gün prim ödeme koşulunu yerine getirdiğinde emekli olabilme hakkı kazanabilir duruma geldi. Yani kanun değişikliği ile bu işçinin emekliliği 8 yıl ötelendiği gibi 750 gün de fazladan prim ödemesi istendi.

3- MEVCUT KOŞULLARDA NASIL EMEKLİ OLUNUYOR?

1 Ekim 2008'de yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortaları ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltilirken, prim ödeme gün sayısı işçilerde (SSK) 7200, esnaf ve çiftçilerde (Bağ-Kur) ise 9000'e çıkartıldı. Kanun yürürlüğe girdiğinde kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı kademeli olarak yükselmekte ve 2048 yılında kadın ve erkek sigortalı ayrımı yapılmadan 65 yaşa yükselecek.

Örneğin ilk defa çalışmaya Ağustos 2022'de başlayacak bir kişi, hiç ara vermeden 7200 gün çalışması halinde prim koşulunu Ağustos 2042'de yerine getirecek. Ağustos 2042'de prim koşulunu yerine getiren erkek sigortalı 64 yaşında, kadın sigortalı ise 62 yaşında emekli olacak.

4- EYT'LİLER NE İSTİYOR, SORUN YAŞAYAN KAÇ KİŞİ?

Emeklilikte yaşa takılanlar, emeklilik koşullarında 1999'da yapılan değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini, yaş şartı aranmadan, sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor.

Nisan 2022 itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) kayıtlı 4/a (SSK) kapsamında 16 milyon 406 bin, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında 3 milyon 32 bin sigortalı bulunuyor.

Tahminlere göre, 4/a ve 4/b olmak üzere toplam 19 milyon 726 bin sigortalıdan yaklaşık 5-6 milyonu EYT sorunu yaşıyor.

5- EYT KONUSUNDA HÜKÜMETİN TAVRI NE, OLASI ÇÖZÜM ÖNERİLERİ NELER?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT'lilerin durumuyla ilgili ilk olarak 4 Temmuz'da "Türkiye'nin her sorunu çözülmesi gereken dosya olarak önümüzde duruyor. Bu, önümüzdeki dosyalardan, çözülecek şeylerden biri." açıklamasını yapmıştı.

Bakan Bilgin'in bu ifadeleri EYT'lileri umutlandırırken, kamuoyu EYT sorunuyla ilgili somut adımlar beklemeye başladı. Sonraki süreçte, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde, EYT'lilerin durumuyla ilgili çalışma grubu oluşturuldu.

Kamuoyunda, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlarda istenen yaş koşulunun kademeli olarak düşürülmesi, aylıklarda belirli oranda kesinti yapılarak emeklilik tarihinin öne çekilmesi, erkeklerde 9000, kadınlarda 7200 prim gün sayısını yerine getirenlerde yaş koşulunun aranmaması gibi senaryolar konuşuluyor.

Bu konudaki düzenlemenin yıl sonunda netleşmesi, 2023 yılının ilk ayları itibarıyla yasalaşması bekleniyor.

Editör: Türkiye Kulisi