OECD’nin her yıl yayımladığı “Bir Bakışta Eğitim 2025” raporu açıklandı. Türk Eğitim Derneği’nin düşünce kuruluşu TEDMEM, raporda Türkiye’ye ilişkin öne çıkan verileri derledi. Bulgular, eğitimde erişimde ilerleme kaydedilse de istihdamla bağların zayıf kaldığını ortaya koyuyor.
Tatiller Daha Uzun
Rapora göre Türkiye’de ilkokul öğrencilerinin tatil süresi yılda 15 hafta. OECD genelinde bu süre 13,5 hafta. Yani Türkiye, ortalama tatil süresinin üzerinde yer alıyor.
Eğitim Düzeyinde İlerleme
2019’da lise mezunu olmayan genç yetişkinlerin oranı yüzde 41 iken, 2025’te bu oran yüzde 28’e geriledi. Aynı dönemde üniversite mezunlarının oranı yüzde 35’ten yüzde 44’e yükseldi. Kadınlarda lise mezunu olmayanların oranı ise yüzde 43’ten yüzde 28’e düşerek erkeklerle eşitlendi.
Ne Eğitimde Ne İstihdamda
Türkiye’de 18-24 yaş aralığındaki gençlerin %31,3’ü ne eğitimde ne istihdamda. OECD ortalamasında bu oran yalnızca %14,1. Kadınlarda bu oran yüzde 41,6 ile erkeklerin neredeyse iki katı.
İstihdamda OECD’nin En Düşüğü
Hem lise mezunları (%63) hem de üniversite mezunları (%75,4) için Türkiye, OECD ülkeleri arasında en düşük istihdam oranına sahip ülke konumunda. OECD ortalaması ise lise mezunlarında %77,6, üniversite mezunlarında %87,1. Türkiye’de üniversite mezunlarının yaklaşık dörtte biri iş gücüne katılmıyor.
Üniversiteye Geç Başlangıç
Türkiye’de yükseköğretime başlayan öğrencilerin %42’si mezuniyetten en az bir yıl sonra üniversiteye adım atıyor. Buna karşın, üniversitenin ilk yılında okulu bırakma oranı yalnızca %1 (OECD ortalaması %13).
TEDMEM’den Uyarı
TEDMEM değerlendirmesinde, “Türkiye eğitimde erişimde yakaladığı ivmeyi sürdürürken, önceliğin eğitimin niteliğini artırmaya, istihdamla güçlü bağlar kurmaya ve eğitim finansmanını daha adil bir temele oturtmaya verilmesi gerektiği” vurgulandı.
Çözüm Önerileri OVP’de
Orta Vadeli Program’da, genç işsizliğini azaltmak ve eğitim-istihdam uyumunu güçlendirmek için şu adımlar öne çıkıyor:
- Erken yaşlardan itibaren üretim kültürünü destekleyen programlar,
- Mesleki ve teknik eğitim müfredatının özel sektörle güncellenmesi,
- Staj ve işbaşı eğitim programlarının yaygınlaştırılması,
- Ulusal Yeterlilik Sistemi’nin eğitim ve istihdam politikalarıyla bütünleştirilmesi,
- Ortaöğretim öğrencilerine mesleki eğitim merkezlerinde beceri edinme imkânı sağlanması.
