İsrail’in hava saldırılarıyla yeniden gündeme gelen İran’daki Fordo Nükleer Tesisi, dağların altına gizlenen son derece korunaklı askeri üslerin ne denli stratejik olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Ancak sadece İran değil; ABD, Rusya, Çin ve Kuzey Kore de olası bir nükleer savaş senaryosunda hayatta kalmayı amaçlayan, yerin metrelerce altında konuşlanmış gizli tesislere sahip.
Fordo: Dağın Altında Bir Nükleer Kale
İran’ın Fordo kenti yakınlarında, yerin 800 metre altına inşa edilen Fordo Tesisi, nükleer programın kalbi sayılıyor. Betonla güçlendirilmiş yapılar, gelişmiş hava savunma sistemleriyle donatılmış üs, doğrudan saldırılara karşı ayakta kalacak şekilde tasarlandı. Fordo, dünyanın en iyi korunan yer altı tesislerinden biri olarak değerlendiriliyor.
ABD: Yeraltı Pentagonu ve Füze Siloları
ABD’nin de benzer şekilde yeraltına taşınmış yüksek güvenlikli askeri merkezleri bulunuyor:
- Raven Rock Mountain Kompleksi (Pennsylvania): “Yeraltı Pentagonu” olarak anılıyor.
- Cheyenne Dağı Üssü (Colorado): NORAD operasyonlarına ev sahipliği yapıyor; 30 megatonluk nükleer patlamaya dayanıklı.
- Minot Hava Üssü (Kuzey Dakota): Kıtalararası balistik füze siloları içeriyor.
- West Fort Hood (Teksas): Nükleer silah tünelleri barındırıyor.
- Camp Century (Grönland): Soğuk Savaş döneminde buzun altına oyulmuş nükleer üs, “Project Iceworm” adıyla biliniyor.
Rusya: Metro-2 ve Yamantau Dağı’nın Gizemi
Rusya’nın başkenti Moskova’nın altında yer aldığı öne sürülen Metro-2 (D-6) isimli yer altı ulaşım ağı, Kremlin ile stratejik komuta merkezlerini birbirine bağlıyor. Güney Ural Dağları’nda bulunan Yamantau Dağı ise hala gizemini koruyan devasa bir yeraltı kompleksi. Kremlin, bu üs hakkında hiçbir resmi açıklama yapmıyor.
Çin: Longpo Üssü ile Sessiz Güç Gösterisi
Çin’in Hainan Adası’nda yer alan Longpo Deniz Üssü, nükleer denizaltıların gizlice Güney Çin Denizi’ne giriş-çıkış yapabildiği, tamamen yeraltına oyulmuş bir üs. 12 denizaltıya kadar kapasitesi olan tesis, Çin’in nükleer ikinci vuruş yeteneğinin temel taşını oluşturuyor. Longpo, daha geniş Yulin Deniz Üssünün bir parçası.
Kuzey Kore: Kumchang-ri’nin Derinlikleri
Kuzey Kore’nin Kumchang-ri bölgesindeki yer altı tesisi, dağ içine oyulmuş geniş bir yapı kompleksinden oluşuyor. Pyongyang burayı “gıda deposu” olarak tanımlasa da, ABD istihbarat raporları burada nükleer faaliyetler yürütüldüğünü öne sürüyor.
İran’ın Yeni Hamlesi: Fordo’dan Daha Derin
İran, Fordo’dan da derin ve korunaklı yeni bir tesisin inşasına Natanz’ın güneyindeki “Kazma Dağı” bölgesinde başladı. Uydu görüntülerinde dört tünel girişi ve geniş yeraltı kompleksleri göze çarpıyor. Ancak Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) bu bölgeye henüz erişebilmiş değil.
Nükleer Çağın Yeraltı Stratejisi
Dünyanın dört bir yanındaki süper güçler, nükleer tehditlere karşı yer altına inerek savunma ve caydırıcılık stratejilerini sürdürmeye devam ediyor. Uydu görüntüleri, bu gizli tesislerin perde arkasındaki devasa mühendislik çalışmalarını gün yüzüne çıkarmaya devam edecek gibi görünüyor.
