İran’da uzun süredir yaşayan yüzbinlerce Afgan, son aylarda artan güvenlik önlemleri ve siyasi gerilimlerin ardından ülkelerine geri gönderiliyor. İran yönetimi, 300 binden fazla Afgan’ın, batıdaki İslam Kala sınır kapısı üzerinden Afganistan’a geri döndüğünü duyurdu. Yetkililer, bu kişilerin bir kısmının gönüllü dönüş yaptığını ancak çoğunun zorla sınır dışı edildiğini bildirdi.
İran’daki Afgan Nüfusu Baskı Altında
Yaklaşık 6 milyon Afgan’ın yaşadığı İran’da, nüfusun büyük bölümü savaş ve istikrarsızlık nedeniyle belgeleri olmadan bu ülkeye sığınmış durumda. Yıllarca görece hoşgörülü bir politika izleyen İran, son aylarda düzensiz göçmenlere yönelik sert uygulamalara geçti.
Mayıs 2025’te hükümet tarafından yapılan açıklamada, ülkede “yasa dışı” bulunan tüm Afganların İran’ı terk etmeleri gerektiği, aksi takdirde gözaltı ve sınır dışı işlemleriyle karşılaşacakları duyurulmuştu.
İsrail Casusluğu Şüphesi ve Güvenlik Operasyonları
İran’daki baskının artmasında, son dönemde yaşanan bazı güvenlik olaylarının etkili olduğu belirtiliyor. İran güvenlik kaynaklarına göre, geçtiğimiz ay iki Afgan erkek, devlet televizyonu binası ve üst düzey bir yetkilinin evi çevresinde gözetleme yaparken yakalandı. İran polisi, bu kişilerin Mossad ajanı olduklarını ve itirafta bulunduklarını iddia etti.
Bununla birlikte, Tahran’ın güneyinde bir fabrikaya yapılan operasyonda, bazı Afganların İsrail adına insansız hava aracı saldırısı planladıkları gerekçesiyle gözaltına alındığı açıklandı.
Sosyal Medyada Geniş Yankı Uyandırdı
Sosyal medyada yayılan görüntülerde, İran güvenlik güçlerinin Afgan işçilerin çalıştığı atölyelere baskın düzenlediği, çok sayıda kişinin gözaltına alındığı görülüyor. İnsan hakları örgütleri, uygulamaların ayrımcı ve insan haklarına aykırı olduğunu savunuyor.
Bölgesel Gerilim ve Göç Politikaları
Uzmanlara göre, İran’ın göçmenlere yönelik tutumundaki değişim, yalnızca iç güvenlikle sınırlı değil; aynı zamanda İsrail’le yaşanan dolaylı çatışmaların ve bölgede artan jeopolitik gerilimlerin bir yansıması. İran, özellikle nükleer tesislere yönelik saldırı girişimlerinin ardından, ülkedeki yabancı uyruklulara karşı daha sert bir politika izlemeye başladı.
